Sınav kaygısı, bilişsel, duygusal, davranışsal ve fizyolojik olmak üzere dört boyutta yaşanan bir duygudur. Bilişsel boyutu, kişinin kendi başarısızlığına ve bunun sonuçlarına ilişkin kendi hakkındaki olumsuz düşüncelerini ve değerlendirmelerini kapsar. Bilişsel boyut, yüksek sınav kaygılı bireylerin sıklıkla yaşadıklarını ifade ettikleri bir boyuttur. Bireye yarar yerine zarar verir. Zihinsel, entelektüel davranışlarını, verim ve üretkenliğini olumsuz etkileyerek başarısını düşürür.

Sınav kaygısının bilişsel boyutu içerisinde yer alan belirti ifadelerini şöyle sıralayabiliriz:

“Devamlı dalıyorum.”
“Kendimi veremiyorum.”
“Ben zaten yeteneksizim.”
“Okuduklarımı anlayamıyorum.”
“Başaramazsam çok feci olacak.”
“Düşüncelerimi toplayamıyorum.”
“Ya bu sınavdan iyi sonuç alamazsam!”
“Sınavdan mutlaka iyi bir puan almalıyım.”
“Bu başarılar çok kolay, dolayısıyla da önemsiz.”
“Çalıştığım halde kendimi yeterli görmüyorum.”
“Ben başarısızın tekiyim, her şeyde başarısız oluyorum.”
“Bu testi başaramazsam diğerlerini de başaramayacağım.”
“Eyvah! Sınav yaklaşıyor. Çalışmalarımı yetiştiremeyeceğim.”
“Düşük puan alırsam anne babama nasıl bir açıklama yaparım.”
“Bu sınavda başarısız olursam herkes aptal olduğumu düşünecek.”
“Biliyorum, bu sınavda başarılı olamayacağım. Sınavım kötü geçecek.” vb.

Sınav kaygısının duygusal boyutu içerisinde ele alınabilecek, bu kaygının sebep olduğu diğer duygu ifadelerini ise şu şekilde sıralayabiliriz:

* Endişe                                * Kızgınlık
* Ümitsizlik                          * Mutsuzluk
* Tedirginlik                        * Öfke
* Hayal kırıklığı                  * Huzursuzluk
* Korku                                * Mahcubiyet
* Suçluluk                            * Bunaltı
* Gerginlik                           * Sinirlilik
* Panik                                  * Yetersizlik
* Çaresizlik                          * Heyecan vb.

Sınav kaygısının davranışsal boyutu içerisinde en sık gözlenen belirtiler şunlardır:

* Kaçma (Ders çalışmayı bırakma, sınavı yarıda bırakma, vb.)
* Kaçınma (Ders çalışmayı sürekli erteleme, sınavlara girmeme vb.)

Sınav kaygısının fizyolojik boyutu içerisinde gözlenen belirtiler de şu şekildedir:

– Mide ve bağırsak rahatsızlıkları                   – Terleme
– Kalp atışlarında hızlanma                             – Ellerde titreme
– Solunum sayısında artma                             – Ağız kuruluğu
– Nefes alıp vermede güçlük yaşama           – Baş dönmesi
– Yorgunluk ve bitkinlik belirtileri                  – Çarpıntı
– Uyku bozuklukları                                            – Kusma
– Uyuşma                                                                – Bayılma
– Kas yorgunlukları                                             – Kasılmalar vb.